Լուսամուտ երկխոսության

Երևանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ Եկեղեցում, հաղորդվելուց առաջ, սպասող կանանց անընդհատ հարց տրվել է.« Ծոմ պահե՞լ ես, խոստովանվե՞լ ես, երեխան մկրտվե՞լ է»: Արդեն բացատրել եմ, թե ինչու այնպիսի հարց տալը, երբ հավատացյալը մոտենում է իր Աստուծո, վիրավորական է ու անտեղի: Ամենալուրջ կերպով աղոթում ենք մեր հոգևորականների համար, երբ նրանք հաղորդվում են, ու նրանցից ակնկալում ենք նույն հարգանքը մեր նկատմամբ:
Ի՞նչ ասենք, երբ - մեր գավառի եկեղեցիներից մեկում -քահանա մը բարձրաձայն բոլոր կանանց զգուշացնում է, որպեսզի «դաշտան ունեցող կանայք թող չմոտենան Սուրբ հաղորդությանը»:
Որտեղի՞ց է գալիս այս արգելքը: Ոչ Նոր Կտակարանից: Այո, հրեական օրենքը պիղծ է համարում այնպիսի կանայք: Բայց հարցս հետևյալն է. ի՞նչ է Հայ Եկեղեցու կանոնը այս մասին:

Փաստորեն կա՞ այդպիսի բան: Ես մի անգամ եմ լսել դա մի կնոջից, հարցիս թե ինչո՞ւ է այդպես, պատասխանել է, թե եկեղեցում արյուն չպիտի լինի:   Երևանի եկեղեցիներում այդպիսի բան չեն զգուշացնում: Ինչ հիմարն եմ, որ  չեմ լսել այդ կնոջը, լավ էր, ասացիր:
Բայց բացեիբաց զգուշացնելը երևի ամոթ է, չէ՞ որ այնտեղ բացի քահանայից լիքը տղամարդիկ կան:

QuoteԱնձնապես այնքան եմ ընտելացել անիմաստության հետ, որ նրան համարում եմ բնական օրենքն այս աշխարհի...

Հա, բայց ի՞նչ գիտես որ անիմաստ է, Մարիամ ջան: Դարերով, հազարամյակներով անիմաստ բանը հո չէ՞ր ապրեցնի: Ես իսկի չեմ էլ հասցնում ամեն ինչի հետևից, ֆիզիկապես, ուղակի վստահում եմ պատասխանատու մարդկանց և բավարարվում դրանով: Ճիշտ է, կան բաներ, որոնց նկատմամբ խիստ և հատուկ ուշադիր եմ, բայց հիմնականում վստահում եմ, հավատում եմ:

Սիրելի Սաթենիկ,
հարցս հետևյալն է. գիտեմ, որ ծննդաբերությունից հետո, Հայ Եկեղեցին - Հին Կտակարանի համաձայն - քառասունք է սահմանել մայրերին, ու սրբվող աղոթքից հետո, նրանք  «պղծությունից» մաքրվում են ու կարող են նորից մասնակցել պատարագին ու հաղորդվել:
Մեզ մոտ, ավելացնում են ամուսնությունից հետո մի ուրիշ քառասունք - միմիայն կանանց համար, տղամարդը միշտ «մաքուր» է համարվում -, ու հետո ուրեմն ամեն ամիս մի որոշ ժամանակաշրջան: Ցանկանում եմ իմանալ. այս վերջին երկու հարցերի հետ կապված՝ որոշ կանոն հաստատվա՞ծ է իրոք Հայ եկեղեցում:
Փառք Աստուծո, շատ անգամ հաղորդվել եմ , ամուսնությունից հետո, ծննդաբերությունից հետո, ու համարյա ամեն անգամ, երբ հնարավոր էր: Ու օրհնվեցի մեր Տիրոջ կողմից, որ նայում է միմիայն մեր ունեցած հավատին ու Նրա հանդեպ ունեցած վստահության: Ի վերջո, հաղորդվելիս, մենակ ենք կանգնած Աստուծո առջև, որ մեր խղճի խորն է թափանցում, ու մեր խղճի համաձայն որոշում մեր «մաքուր» թե «պիղծ» լինելը:
Եվ մի հարց. եթե այսպիսի կանոն հաստատված է Հայ Եկեղեցում, քահանան կարող է որոշել և մեզ զգուշացնել: Բայց այս կանանը այնքան հակառակ կլիներ իմ համոզումներին, որ պարտավոր լկինեի որոշել հեռանալ Հայ Եկեղեցուց, կամ «մեղանչել» ամեն անգամ, երբ քահանայի հակառակ եմ վարվում:
Ըստ Սուրբ Պողոսի, ամեն մարդ չպիտի իր եղբոր - կամ քրոջ - ուսերի վրա ավելացնի երկրորդական անթիվ պարտականություններ, որոնք կքայթակղեցնեն նրան ու կստիպեն հրաժարվել Քրիստոնեությունից:

Մարիամ ջան, ես չգիտեմ, չեմ կարող հարցիդ պատասխանել: ??? Իսկապես, ինչ որ ասում ես ինձ էլ է տարօրինակ թվում:
Իհարկե, այդ պարտականությունները ինձ չեն ստիպի հրաժարվել քրիստոնեությունից (չեմ էլ կարող, հրաժարվեմ՝ ո՞ւր գնամ, ի՞նչ լինեմ) և վստահ եմ քեզ էլ, բայց լավ կլիներ հասկանայինք նախ կա՞ն դրանք թե ոչ, ի՞նչ տեսքով են և ինչո՞ւ համար են: 

Որաքնով որ ես եմ հասկանում քառասունքի գաղափարը ծննդաբերությունից հետո, դա չտեսնված իմաստուն բան է (ի դեպ գիտականորեն ապացուցված), այն առումով, որ այդ ժամկետը, քառասուն օրը, թե նորածնի և թե մոր համար շատ խոցելի մի ժրջան է: Դե ի՞նչ պատմեմ, ծննդաբերել ես, գիտես: Կինը այդ ընթացքում վերականքնգվում է հղիթյունից և ծննդաբերությունից հետո, շատ հակված է լինում վարակների, քանի որ նրա դիմադրողականությունը այդ շրջանում ցածր է, էլ չեմ ասում որ նա կերակրում է, հետևաբար պարտավոր է առողջ լինելու և այլն: Ոչ միայն գավառներում կա այդ քառասունք պահելու սովորությունը, այլ և քաղաքներում և մայրաքաղաքում բավական ընդունված է, նորածին ունեցող մարդկանց տուն մինչև քառասունքը հյուր գնալը կանոնների կոպիտ խախտում է: Եվ դա շատ ճիշտ բան է: Ես ինքս որևէ մեկին չեմ հրավիրել մեր տուն եթե տանը նորածին է եղել, իսկ մարդիկ ընդունված ավանդույթի համաձայն չեն էլ փորձել գալ:
Սա հասկացանք: Բայց ի՞նչ պղծության մասին է խոսքը: Նոր մայրացած հայուհին,  գոնե ինձ համար, սուրբ է և սրբություն է:
Բա որ ութ օրականում երեխային կնքում են, մայրը տա՞նն է մնում: Ոչ:
Լավ, արի ենթադրություններ չանենք, սպասենք, գուցե մեզ կպատասխանեն մեր ֆորումի իրազեկ մասնակիցները:

Ես էլ ցանկանում եմ իմանալ. այս քահանայի տված արգելքները ավանդություն են լոկ, թե գրված են ու նշված Հայ Եկեղեցու կանոնների մեջ:
Ծննդաբերության մասին, ասեմ որ անձնապես այնքան լավ եմ զգացել երբ զավակս ծնվեց,այնքան աշխույժ էի ու բոլոր ուճերիս տեր, որ կարողանում էի շատ գործ կատարել ու ձեռնարկել: Հենց ծննդաբերությունից մի ժամ հետո - հակառակ ծննդաբերության ատեն հանդիպած դժվարությունների:
Այնուամենայնիվ, չասենք, որ թափած «արյունի» պատճառով կինը «պիղծ» է ու պետք է «մաքրվի»: Դա, ըստ իս, սնապաշտություն է:

Մարիամ ջան, ես քո բարձրացրած հարցերը տվեցի  ամուսնուս, նա ինձ խաղաղեցրեց, պատասխանելով մոտավորպես հետևյալը, թե չի կարելի որ ես, իմ աշխարհիկ տգիտությամբ ու մտքերով, դատեմ եկեղեցու այս կամ այն կարգի մասին: Որ Եկեղեցում տգետներ չեն հավաքված ինձ պես, այլ գրագետ քրիստոնյա հայեր են, որոնց մեջ դարեր շարունակ աստվածաշնորհ հանճարներ ենք ունեցել:  ՈՒ որ եթե ինձ որևէ բան կարող է տարօրինակ թվալ, դա դեռ ոչինչ չի նշանակում: 
Հիմա ես ամաչում եմ, որ տատանվեցի: Ինձնից հասնում է ազնիվ ապրել,  պատգամներին հետևել, աշխատանքս կատարել  պատշաչ ձևով ու այդքանով ծառայել ազգիս և Աստծոն: Սա քիչ ու հեշտ բան չէ: Եթե ամեն հայ այսքանը կարողանա կատարել, Հայաստանը կծաղկի այդ թվում և որպես քրիստոնյա երկիր:
Այսպես ապրելու համար իմ հիմնական հենարանը իհարկե Հայ Առաքելական Եկեղեցին է:

Երբ արյունահոսության հիվանդությունից տառապող կինը մոտեցավ ու ծածուկ դպավ Քրոստոսին, Նա չբացաքանչեց.«Ո՞ր պիղծն ինձ դպավ», այլ հրապարակավ՝ ժողովրդի առջև հայտնվեց Աստուծո ողորմածությունը ու միակ Բարին՝ ժողովրդի կողմից պիղծ նկատված կնոջն ասեց. «Քաջալերվի'ր, դո'ւստր, քո հավատը փրկեց քեզ, գնա խաղաղությամբ»: Ղուկաս, 8,48Մեծ հանգանքով եմ դիտում հայկական սովորույթները, բայց ինձ անհնարին է մի բան՝ հրաժարվել Սուրբ Հաղորդությունից: Դա իմ միակ հենարանն է այս անիմաստ աշխարհում, ամեն բարու միակ աղբյուր: Ու զանազան պատրվակներով մարդկանց – կանանց - հեռացվելն Սուրբ Հաղորդությունից ինձ անչափ է տրտմեցնում, ու ինձ թվում է  թե դրանով Աստված Ինքն չի ուրախանում: Հիսուսի ողորմածությունը անչափելի է «Եկեք իմ մոտ, բոլորդ, ովքեր տառապում էք» - ներեցեք, Աստվածաշնչի խոսքերը մտապահեցի ֆրանսերեն լեզվով – ու անթիվ նման խոսքեր, արտասանված մեր Տիրոջ կողմից:
Անիմաստ էի գտնում Եկեղեցում կատարվածը, նաև դրա պատճառով. մի աղջիկ ինձ մոտեցավ ու հարցրեց.«Մարիամ, անոր  որ տվել- ասեց՝ գցել - են մկրտվածների բերանում, ի՞նչ անեմ»: Ու ապշած փորձել եմ պատմել որ Սուրբ Հաղորդությունը Հիսուս Քրիստոսի սուրբ Մարմինն ու Արյունն է,  Աստուծո Կյանքն է, մեր տված հավիտենական կյանքը Աստուծո բարի կամքով, որ Իր միածին Որդին առաքեց աշխարհ, որպեսզի մարդիկ կյանք ունենան: Ու պատմել եմ Հիսուս Քրիստոսի կյանքի մասին, Նրա սուրբ սրբոց լինելու մասին, խաչելության ու հարության մասին, ու մաև Նրա հրամանի մասին, որ Հաղորդությունը կատարենք Իր հիշատակի համար::
Տեսե'ք. աղջիկը գիտեր «դաշտանի մասին հայկական - ու հրեական -  սովորությունը»,գիտեր գլուխ ծածկելու անհրաժեշտությունը, բայց գիտէր և ոչինչ:
Սուրբ Հաղորդության մոտենալու միակ մեկ արգելք գիտեմ ես՝ մահացու մեղքը, չխոստովանված ծանր մեղքը: Մեղքի մասին քարոզեր քահանան,և Հիսուս Քրիստոսով գտած փրկության, Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան մասին, որ Աստուծո հրաշալի հայտնութունն է, դաստիարակեր ժողովրդին այսինքն մեր հոգու սնունդ բերեր, աստվածային լույս սփռեր:
Եթե ավանդույթը չի փակում դեպի Աստված տանող ճանապարհը, հարգելի է, ձեռնտու ու գովելի: Բայց երբ փակում է մարդկանց ճանապարհը դեպի Աստված...արգելում Հիսուս Քրիստոսին ՝ Փրկչին մոտենալը, հակառակ որ դրա համար եին հավաքվել մարդիկ, տղամարդ թե կին անխտի'ր:
Դեռ չեմ իմանում, այս սովորույթը տարածվա՞ծ է Հայ Եկեղեցում, մտե՞լ է Հայ Եկեղեցու կարգի մեջ:

Quote from: Mariam on January 10, 2006, 12:36:10 PM
Երբ արյունահոսության հիվանդությունից տառապող կինը մոտեցավ ու ծածուկ դպավ Քրոստոսին, Նա չբացաքանչեց.«Ո՞ր պիղծն ինձ դպավ», այլ հրապարակավ՝ ժողովրդի առջև հայտնվեց Աստուծո ողորմածությունը ու միակ Բարին՝ ժողովրդի կողմից պիղծ նկատված կնոջն ասեց. «Քաջալերվի'ր, դո'ւստր, քո հավատը փրկեց քեզ, գնա խաղաղությամբ»: Ղուկաս, 8,48

Մարիամ ջան, պարզ է, որ այդ կինը, որ դիպչել է Քրիստոսին, դաշտան դադարեցնելու համար չի դիպչել: Կա մի հսկա ցուցակ տարբեր մահացու հիվանդությունների, որոնք ուղեկցվում են արյունահոսությամբ: Այդ կինը կարող էր ունենալ ստամոքսի արյունահոսող խոց, անոթի պատռված անևրիզմա, թոքախտ, տրավմա և այլն:

QuoteԲայց երբ փակում է մարդկանց ճանապարհը դեպի Աստված...արգելում Հիսուս Քրիստոսին ՝ Փրկչին մոտենալը, հակառակ որ դրա համար եին հավաքվել մարդիկ, տղամարդ թե կին անխտի'ր:

Մարիամ ջան, ոչ ոք չի ասում թե ստամոքսի արյունահոսող խոցով չհաղորդվես կամ եթե վիրավոր զինվոր ես, եկեղեցի չմտնես:
Ինձ թվում է դու միքիչ չափազանցնում ես: 30:)

Եւ մի կին, որ տասներկու տարուց ի վեր  արիւնահոսութիւն ունէր եւ հնար չէր եղել նրան որևէ մեկից բժշկուել, յետեւից մոտեցաւ եւ դիպաւ նրա զգեստի քղանցքին, եւ նոյն ժամին նրա արիւնահոսութիւնը դադարեց: Եւ Յիսուս ասաց.«Ո՞վ էր, որ ինձ դիպաւ»: Եւ երբ բոլորը ուրանում էին, Պետրոսը եւ նրա հետ եղողները ասացին: «Վարդապե'տ, ժողովուրդն է, որ սեղմում ու նեղում է քեզ»: Եւ Յիսուս ասաց:« Մէկն ինձ դիպաւ, որուհետեւ զգացի, որ ինձնից զորութիւն դուրս եկաւ»: Երբ կինը տեսաւ, որ այդ ծածուկ չմնաց նրանից, դողալով եկաւ եւ ընկաւ նրա առաջ ու ամբողջ ժողովրդի առջեւ պատմեց, թէ ինչ բանի համար դիպաւ նրան եւ թէ ինչպէս իսկոյն բժշկուեց: Եւ նա ասաց.« Քաջալերուի'ր, դո'ւստր, քո հաւատը փրկեց քեզ, գնա՛ խաղաղութեամբ»:

Ֆրանսերեն երկու Աստուածաշունչը մեզ բացատրում են թէ կինն հետեվից է դիպչում Քրիստոսին, որովհետև ըստ հրեական օրենքի նա պիղծ է համարվում, ու մեզ հրավիրում է կարդալ Հին Կտակարանի հետևյալ օրենքը:

Այն կինը, որից արիւն է հոսում, եւ այդ արեան հոսումն իր մարմնից է, նա եօթն օր է մնում դաշտանի մէջ: Ով որ դիպչի նրան անմաքուր է համարւում մինչեւ երեկոյ: Ինչի վրայ որ պառկի այդ կինն իր դաշտանի ընթացքում կամ ինչի վրայ է նստում անմաքուր է համարւում.....
Եթէ մի կնոջ դաշտանն անկանոն է ...այդ բոլոր օրերի ընթացքում թող անմաքուր համարուեն...այն անկողինը...այն աթոռը...ով որ դիպչի նրան: Երբ դադարի կնոջ արիւնահոսութիւնը, նա պէտք է հաշուի եօթը օր, ապա մաքուր կհամարուի: Ութերորդ օր, պէտք է առնի երկու տատրակ կամ աղաւնու երկու ձագ, բերի քահանային մօտ, վկայութեան խորանի դուռը: Քահանան դրանցից մէկը պէտք է զոհի մեղքերի քաւութեան համար, իսկ միւսը՝ իբրեւ ողջակէզ: Քահանան այս ձեւով Տիրոջ առաջ պէտք է քաւութիւն տա նրան իր արիւնահոսութեան համար, որ նրան անմաքուր էր դարձրել»:
Իսրայելի որդիների խստորէն զգուշացրէ'ք իրենց անմաքրութիւններից, որպէսզի իրենց մէջ գտնուող իմ խորանը չպղծեն ու իրենք այդ անմաքրութեան պատճառով չմեռնեն: Այս է կարգը սերմի ծորում ունեցողի, երազախափութեան պատճառով անմաքուր դարձածների, արիւնահոսությիւն ունեցող կնոջ, ծորում ունեցողի, տղամարդ թէ կին...

Ավելացնեմ, որ կնոջ տասներկու տարվա արիւնահասությունը ուրիշ հիվանդություն չէ քան մեր երևակայածը: Արդեն նույն բառը «արյունահոսություն» է գործածվում Ավետարանում ու Ղեւտական գրքում: Ու էլ ունեցածս երկու Աստվածաշունչ մեկնաբանում են այս դրվագը նույն ուղղությամբ:
Փառք մեր Փրկիչին, որ վերցրել է այս տեսակի բոլոր անմաքրությունները, մեզ խստորէն պատվիրելով պահել սրտի մաքրությունը, միակ պայմանը Նրա Խորանին մոտենալու ու Նրա Ամենասուրբ Հաղորդությունը ստանալու համար::

Պե՞տք է կիրարկենք ամբողջ հրեական օրենքը, և պիղծ համարել անասուններն ըստ Ղեւտական 11 – դա հակասում է Նոր Կտակարանին ու քրիստոնյս առաջին իսկ համայնքներում կիրարկվածին - , կանանց՝ որդեծնությունից հետո ,Ղեւտ. 12, ընդունե՞լ բորոտության ու մաշկի հիվանդությունների վերաբերյալ մաքրության կամ անմաքրության պարագաները Ղեւտ. 13 :
Հետաքրքիր է ուսումնասիրել  Հրեական կրոնի հետ Հայ Եկեղեցու ունեցած կապերի և նմանությունների ու տարբերություների փոփոխությունը դարերի ընթացքին: Ե՞րբ և ի՞նչ ոլորտներում  հրեական օրենքն է տիրապետել, ե՞րբ՝ քրիստոնեական Խոստումը:
Թլփատության մասին, բավական է կարդալ սուրբ Պողոսի հորդորները: Օրինակ Գաղատ 5,1.« Ուրեմն պի'նդ կացէք եւ վերստին ծառայութան լծի տակ մի' մտէք: Ահա'վասիկ ես՝ Պողոսը, ձեզ ասում եմ, որ, եթէ թլփատուէք, Քրիստոս ձեզ ոչնչով չի օգնի:» և բազմաթիվ այլ հորդորներ:
Սննդի արգելքների վերացման համար՝ սուրբ Պետրոսի տեսիլքն ու հեթանոսների ընդունումը նոր Եկեղեցում Գործք 10-ում:
Ըստ իս, սուրբ Մարգոսի և սուրբ Ղուկասի Ավետարաաններում արյունահոսությամբ տառապող կնոջ մասին նշված այս դրվագը նշանակալից է: Չեմ ցանկանում խոսքս ավելացնեմ Հիսուս Քրիստոսի նշանակալից արարքի, վարվելաձևի ու գուրգուրանքով լի Խոսքի մասին: Բավական է ինձ Նրա անհուն Սիրո մասին մտածել ու ունեցածս վստահությունը Նրա վրա հիմնել:
Զարմանալիորեն Հայերը բծախնդրորեն պահել են միայն...կանանց վերաբերող արգելքները:

QuoteԱվելացնեմ, որ կնոջ տասներկու տարվա արիւնահասությունը ուրիշ հիվանդություն չէ քան մեր երևակայածը:

Մեր երևակայածը ո՞րն է՝ դաշտա՞նը: Եթե այո, ապա դա ամենևին էլ դաշտան չի եղել, այլ լուրջ հիվանդություն: Դաշտանը հիվանդություն չէ, այլ նորմալ ֆիզիոլոգիական վիճակ է:
Որքան էլ դա մեկնաբանվի այնպես ինչպես մեկնաբանվում է քո գրքում, մենք չենք կարող չհասկանալ, որ 12-տարիանոց արյունահոսությունը դաշտան չէ: Պարզ գրված է. "որ տասներկու տարուց ի վեր  արիւնահոսութիւն ունէր եւ հնար չէր եղել նրան որևէ մեկից ԲԺՇԿՈՒԵԼ": Այսինքն դիմել է բժիշկների, բայց նրան չեն կարողացել բժշկել: Այդ պատմության սկիզբը ըստ Ղուկասի, որ դու գրել էիր քո խոսքերով, պարզ ասում է. "Մի կին, որ տասներկու տարուց ի վեր տառապում էր արյունահոսությունից և չնայաց իր ամբողջ ունեցածը բժիշկների վրա էր ծախսել, ու ոչ մեկը չէր կարողացել բժշկել նրան, հետևից մոտեցավ և դիպավ Հիսուսի զգեստի քղանցքին: Նույն վայրկյանին արյունահոսությունը դադարեց:": Նույն պատմությունը ըստ Մարկոսի 5:25. "Մի կին կար, որ տասներկու տարուց ի վեր տառապում էր արյունահոսությունից: Նա շատ նեղություն էր քաշել բժիշկների ձեռքից, վատնել էր իր ամբողջ ունեցածը, բայց օգուտ չէր տեսել. ընդհակառակը, հիվանդությունը ավելի էր վատթարացել:"

- ես միքիչ փորփրեցի համացանցում և որքան հասկացա հին հրեական լեզվում "դաշտանի" և "արյունահոսության" համար նույն բառն է օգտագործվել: Շատ ազգեր կան, որ չունեն այս բառի իրենց համարժեքը, զարմանալի չէ:
-չէի ուզի ինձ վրա մեկնաբանողի դեր առնել, աղանդավորի պես, բայց այդ մեկնաբանության հետ համաձայնելը դժվար է:
-ինչո՞ւ ես ֆրանսերեն մեկնաբանություններից օգտվում, Մարիամ, կարող է այն տարբեր լինի հայկական մեկնաբանությունից: Ես ցավոք չունեմ որևէ մեկնաբանություն տանը, բայց Նոր Կտակարանիս վերջում մի բառարան կա, որտեղ "արյուն" բառի տակ գրված է "կյանքի խորհրդանիշ", իսկ "թափված արյունը" նշանակում է "սպանություն":

Quote from: Mariam on January 11, 2006, 10:53:39 PM
Զարմանալիորեն Հայերը բծախնդրորեն պահել են միայն...կանանց վերաբերող արգելքները:

???Մարիամ, զգուշացիր սուտ վկայություններից...

Սաթենիկ,սիրելի քույրիկ, քեզ չեմ հասկանում: Արյունահոսութեամբ տառապող կնոջ չե՞ս հանդիպել: Ի՞նչ անենք: Նրան արգելենք հաղորդվել ու Հիսուսի մոտենալ:
Ծննդյան օրը, քանի՞ կին ու տղամարդ է նեղացել քահանայի այս խոսքերի պատճառով: Չե՞ս մտածում, որ գործունյա կինը, մտավորական կինը, բազմազբաղ ու աշխույժ մայրերը և նրանց կին ու մայր հարգող տղամարդիկ կարող են զարմանալուց ավելի՝ գայթակղել այնպիսի խոսքերի պատճառով:

Ղեւտական գրքում թվարկվել են անմաքրության պարագաները, ու տղամարդկանց սեռական անմաքրության պարագաներից հետո, նշվում են կնոջ սեռական անմաքրության պարագաները, որոնց շարքին՝ կանոնավոր թե անկանոն դաշտանը: Միայն արյունահոսության դադարեցումից եօթը օր հետո, կինը համարվում է մաքուր ու ութերորդ օրը անհարժեշտ է որ ծես մը կատարվի քահանայի կողմից:
Ո՞վ եմ, որ Աստծու կարող եմ ասել. վատ է ու թերի Քո ստեղծագործությունը, որի պատճառով արգելված է ինձ հաղորդվել այս կամ այն օրերին:
Հիսուս Քրիստոսի վարմունքը, Նրա ամբողջ քարոզությունը և կյանքը փաստեց, որ մեղքից բացի Նա՝ Սուրբը անմաքրության պարագա չէր ճանաչում: Բայց Նա մեզ հայտնաբերեց ՄԵՂՔԸ իր ամբողջ տգեղության ու սարսափելիության մեջ, քողազերծեց  մեղքը որ անասնացնում է մարդուն, նրան զրկում իր աստվածային պատկիրից:
Ի՞նչ ասենք երբ Նա՝ Փրկիչը ընդունեց արյունահոսությամբ տառապող կնոջը, որի մարմնից արյունը հոսուն էր ոչ միայն դաշտանի ատեն, այլ համարյա բոլոր օրերին, երբ նա քիչ թե շատ հոգնեցնում է իր մարմինը - ու կինը դատապարտված է ամեն օր հոգնեցնել իր մարմինը -, երբ բավական լավ չի սնվում, կամ քնում, ու մնում է տկար ու հոգնած վիճակում: Տերը ընդունեց կնոջը ,և նրա բժշկելուց առաջ, անմաքրությունը վերցրեց Իր ազատարար Խոսքով ու Սիրով:
Սուրբ Հաղորդությունը մերժել տալ մարդկանց շատ ծանր որոշում է, ծանր հետևանքներով, Աստուծո առաջ առնված ծանր պատասխանատվություն է: Պարզապես հարց եմ տալիս. այս արգելքը ի զորո՞ւ է Հայ Եկեղեցում: Խիղճս պահանջում է որ իմանամ Եկեղեցու կարգը:

Ես էլ դա եմ ասում, Մարիամ ջան: Սկզբից իմանանք, հետո նոր մեր կարծիքը հայտնենք: ;)

Ես ձեր բացած այս թեմայի շուրջ շատ բան չեմ կարող ասել, բայց այս երկու օրը մի քիչ անդրադարձա և նայեցի որոշ կանոններ։
Նախ ասեմ, որ այս երևույթը միայն Հայ Եկեղեցուն հատուկ երևույթ չէ, այլ գործել է Ընդհանրական Եկեղեցու ժամանակաշրջանում, այսինքն՝ մինչև 5-րդ դար, և Սբ. Բարսեղ Կեսարացին, որ Ընդհանրական Եկեղեցու հայրերից է, հատուկ կանոն ունի այս արգելքի մասին (կ. 1052)։
Բացառված չէ, որ այս կանոնը գործում է նաև մյուս ուղղափառ եկեղեցիներում։
Հավելեմ, որ վերջին հարյուրամյակում Հայ Եկեղեցին պաշտոնապես որևէ արձանագրության մեջ չի արտահայտվել այս հարցի շուրջ։

Quote from: Mariam on January 07, 2006, 10:52:44 PM
Երևանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ Եկեղեցում, հաղորդվելուց առաջ, սպասող կանանց անընդհատ հարց տրվել է.« Ծոմ պահե՞լ ես, խոստովանվե՞լ ես, երեխան մկրտվե՞լ է»: Արդեն բացատրել եմ, թե ինչու այնպիսի հարց տալը, երբ հավատացյալը մոտենում է իր Աստուծո, վիրավորական է ու անտեղի: Ամենալուրջ կերպով աղոթում ենք մեր հոգևորականների համար, երբ նրանք հաղորդվում են, ու նրանցից ակնկալում ենք նույն հարգանքը մեր նկատմամբ:

Երբեմն մարդուն հարցնում ես՝ խոստովանե՞լ ես, և պարզվում է մարդը նույնիսկ գաղափար չունի խոստովանության մասին, այսինքն՝ թե ի՞նչ է խոստովանությունը, Հաղորդությունը։ Բնականաբար նման դեպքերում պետք է հարցնես, որպեսզի հստակ լինի՝ այդ մարդը գիտակցո՞ւմ է, թե ինչի է մոտենում։

Շփոթվում եմ, հայր սուրբ: Որովհետև կան ուրեմն այնպիսի երկրորդական թվացող կանոններ, որոնք չեն վերաբերում հավատին, սակայն կարող են բաժանման պատճառ լինել քրիստոնյաների միջև: Ապավինում եմ սուրբ Պողոսի ՝Գաղատացիներին ուղղված հորդորի մեջ: Գաղատ. գլուխ 3 և 4 :
Հույսի դուռ է բաց մնացել, երբ ճշտում եք, թե մեկ հարյուրամյակից ի վեր, Հայ Եկեղեցին չէ արտահայտված այս մասին: Մի կարգ է, որը իսկապես կարող է շատ շատերի մեջ շփոթություն առաջացնել, ու հեռացնել մեր ժամանակակիցներից շատ շատերին:

Quote from: Mariam on January 15, 2006, 10:06:13 PM
Հույսի դուռ է բաց մնացել, երբ ճշտում եք, թե մեկ հարյուրամյակից ի վեր, Հայ Եկեղեցին չէ արտահայտված այս մասին: Մի կարգ է, որը իսկապես կարող է շատ շատերի մեջ շփոթություն առաջացնել, ու հեռացնել մեր ժամանակակիցներից շատ շատերին:

Ցավում եմ, բայց շատ հարցեր ունի Եկեղեցին այսօր, որոնց պետք է այսօրվա լեզվով պատասխանել։ Բայց միաժամանակ չեմ կարող մեղադրել տառապանք, հալածանք և նահատակություններ տեսած այս Եկեղեցուն։

Հավելեմ ամեն դեպքում, որ Սբ. Բարսեղ Կեսարացու կանոնն այս հարցում մտածելու տեղիք է տալիս. ինչո՞ւ Ավետարանն ու Աստուծո սերը ճանաչող սուրբը նման արգելող կանոն է սահմանում։

Կյանքի խորհրդի մեծությունն ու խորությունը անհասանելի է արարածներիս ու նրան «սահմանում» ենք Օրենքով, օրենքներով ու արգելքներով: Նոր արարած կյանքի բերելու համար, Աստված մեզ իր արարչագործության գործակիցներ է դարձրել ու մեզ մնում է սրբությամբ՝ Աստուծո հանդեպ վստահությամբ ու հավատարմությամբ զայն կիրարել: Հոն՝ կին ու տղամարդ մի ամբողջություն են, մի հոգի, դեմ դիմաց կանգնած ու կողք կողքի: Ըստ իս, հավասար են իրենց տարբերության մեջ, որ տարբերությունից ավելի՝ մի ամբողջացում են, մի լիություն. միմյանց ամբողջացնում են, ու դառնում են բեղուն:
Բայց կնոջ դերը այս հարցով այնքան է ակնհայտ, որ թերևս նրան նսեմացնելու միտումով փորձվեց նրան թաքցնել  ու քողարկել արգելքների տակ: - ու ծննդաբերությունը համարվեց անմաքրություն, երբ ընդհակառակը մենք՝ կանայք երանելի վիճակում ենք ծննդաբերելուց հետո. անսահման է մեր ուրախությունը՝ մի նոր արարած ծնած լինելու պատճառով:
Կյանքի խորհրդի սրբությամբ մոտենալը, գիտակցել զույգի միության խորհրդին – որը Սուրբ Երրորդության մարդկային պատկեր է – կատարվում է Հիսուս Քրիստոսի պարգևած ազատության մեջ, այն ազատության մեջ, որ մեղքից ազատությունն է: Երևի քչերին է այդ տրված: Այնպիսի զույգերին հանդիպել եմ՝ իմաստության պատկեր են, սրբությունն ու փոխադարձ սերն ու հարգանքը անպակաս է նրանց մեջ ու պայծառ շնորհ է:
Սեռականության ուժից վախենալու պատճառով, ու Աստծու կողմից կնոջ հատկացված դերից բխած նոր հարաբերությունների հաստատելու դժվարությունից դրդված՝ - պարտադրում է սրբությամբ մոտենալ կնոջ - այնպիսի օրենքներ սահմանել էր Աստվածավախ մարդ արարածը, որոնք իր բարքի ու անգիտակցության մեջ են այնքան դրոշմվել, որ մեծ դժվարությամբ կարող էր նա նրանցից ձեռբազատվել ու ընդունել ուրիշ Օրենքը՝ Քրիստոսի Օրենքը, հոգևոր Օրենքը, սրտերում միայն գրված, որը բխում է աստվածային սուրբ սիրուց և հիմնված է միմիայն Սիրո – Աստուծո հանդեպ ու ամուսինների միջև հաստատված սիրո - ու հարգանքի վրա:
Սեռականությունը՝ Հիսուս Քրիստոսի լույսի ներքո ապրելը շատ ավելի դժվար է, շատ ավելի սրբություն է պահանջում, քան Օրենքի տակ - ըստ հրեական օրենքի կամ սուրբ Բաղսեր Կեսարացու կանոնի համաձայն - դնել այն:

Կաթոլիկե Եկեղեցին ջնջել է իր կարգից այն կանոնները, որոնք վերաբերում են կանանց «անմաքրության» պարագաներին: Ուղղափառ Եկեղեցին մի գրքույկում, որ գործածվում է հիմա նրա աստվածաբանական ինստիտուտներում, բացատրում է.«Եվ դեռ այժմ, նորածնի ներկայացման անմիջապես առաջ -ըստ Հին Կտակարանի ավանդության –, նորածնի մայրը վերստին ընդունվում է եկեղեցում, ծննդաբերության սուրբ արարքը կատարելուց հետո – այս քառասունքի ատեն, նա չէր կարողանում մասնակցել Սուրբ Պատարագին:»
Գոնե մասամբ մխիթարվեցի. նա շեշտում է, թե ծնննդաբերությունը սուրբ է, ու շեշտում է, որ Հին Կտակարանի ավանդություն է, որ շարունակվում է: Բայց նա չի արտահայտվում կնոջ «անմաքուր» լինելու գաղափարի շուրջ: Եվ ոչ էլ Սուրբ Պատարագի մասնակցության արգելքի իրավացի լինելու մասին: -գործածում է «անցյալ ժամանակ», իբր թե իր ցանկությունը լինէր այդ արգելքը ջնջել:
Գիտեմ, բազմիցս լսել եմ, որ ոմանք հպարտանում են, որ Հայ Եկեղեցին ՄԻԱԿ հավատարիմ եկեղեցին է, որ պահել է նախնական եկեղեցու մաքրությունը: Ու պնդում են այդպիսի կանոնների անհրաժեշտության վրա: Այս հպարտությունը մեղք է՝ գործված Հիսուս Քրիստոսի Եկեղեցու դեմ, ու եկումենիկի պարտադիր խոսակցության դեմ: Եկումենիկը, մի «մոտա» չէ. անհրաժեշտություն է, Սուտբ Հոգու հրահանգ, բաժանված եկեղեցիների բազմաթիվ զավակների աղաչանք:

Մարիամ, ինձ որևէ հրեական կամ այլոց օրենք հազար տարի մնա՝ հետաքրքիր չէ: Էս բաներից անկախ ասա ինձ, խնդրեմ, նոր ծննդաբերած կինը, այն էլ քառասունքի մեջ, ի՞նչ գործ ունի դրսում: Նա պիտի տանը լինի, իր նորածնի կողքին: Երեխան հո չի՞ սպասի, թե մայրս գնացել է սուրբ հաղորդություն ստանալու, սպասեմ գա, նոր տակս կթրջեմ: Երեխայի տակը փոխել է պետք, կերակրել, հետևել, հսկել որ քիթ ու բերանով շուռ չգա բարձին: Ո՞նց կարող է մայրը իր երեխուն թողնի տանը ու հանգիստ գնա որևէ տեղ, թեկուզ և եկեղեցի: Իմ սիրտը կճագեր: Ոչ էլ կարող ես հետդ վերցնել, նախ որովհետև քառասունքի մեջ է, նոր է ներարգանդային կյանքից համակերպվում արտարգանդայինի հետ: Հետո մարդիկ պիտի մոտենան, նայեն, շնչեն երեսին: Բա հետո՞:  Կերակրելու մասին էլ չեմ ասում, թե որքան ինտիմ երևույթ է, մեխանիկական պրոցես չէ, որ դրսում կերակրի, անցնի առաջ, այլ մոր ու մանկան հոգևոր կապի գագաթնակետն է, երեխայի հոգեկան զարգացման հիմքն ու սկիզբն է (հիշենք ոնց է ժողովուրդը օրհնում լավ մարդու կերած մայրական կաթը):  Ոչ թե ամերիկացիների նման, երեխան ծնվեց թե չէ, երրորդ օրը խփեն թևների տակ, կաթը ծորալեն գնան շոպինգներով զվռնելու, երեխուն էլ դնեն խանութի գետնին, փամփերս փոխեն: 
Իսկ քանի որ հիմա կատաղի արևմտականացում է գնում (վատ իմաստով) ինչպես ամենուրեք, Հայաստանում ևս, և երիտասարդները առանց թացը չորից տարբերելու ընկնում են տարբեր դատարկ բաների ետեվից, ուստի վատ չէր լինի, որ հնուց մնացած ինչ-որ օրենքներ, որոնք այլևս վաղուց կիրառելի չեն, ոչ թե միայն վերանային ու վերջ,  այլ հնարավորին չափ հարմարեցվեյին մեր ժամանակների պահանջներին համաձայն:
Էդ առումով որ քառասունք պահելու կարգը ինչ որ կերպ եկեղեցին խրախուսեր՝ սա լավ կլիներ:
Իսկ եթե սկսենք փորփրել հնուց մնացած օրենքները, կարող է և շատ մեզ համար տաօրինակ բաներ հայտնաբերենք: Զարմանալի չէ, հատկապես եթե հաշվի առնենք եկեղեցու պատմությունն ընդհանրապես և մասնավորապես վերջին դարերում ու վերջին բոլշևիկյան վայրի ժամանակաշրջանում: Ես հավատում եմ, որ ժամանակի ընթացքում շատ բաներ կշտկվեն ու կկարգավորվեն: Եվ պատրաստ եմ համբերելու: Միայն թե Հայաստանում խաղաղություն լինի, Պետություն, իսկ անխուսափելի պատերազմները բերեն միայն հաղթանակների:

Սուրբ Եփրեմ Ասորին մի ամբողջ գլուխ հատկացնում է Ավետարաններում պատմած այն դրվագին, որը մեզ պատմում է արյունահոսությամբ տառապող կնոջ՝ Քրիստոսի հետ ունեցած հանդիպման ու նրա բժշկման մասին:
Մեծապես ձեզ խորհուրդ եմ տալիս կարդալու նրա մեկնությունը:
Ուրախացել եմ, որովհետև անդրադառնում է նաև Օրենքի, Քրիստոս Հիսուսի հանդեպ ունեցած հավատի, ու հավատացյալի տված «ազատության» մասին:
Սուրբ Եփրեմ ասում է՝ այս կինը «գողացավ» Աստուծո զորությունը, ու Քրիստոսը նրան գովեց: Քրիստոսը վերադասեց պիղծ համարված կնոջ հավատը, որ օրինակ ծառայեցրեց բոլորին, որոնց գաղջ սրտերը չդավանեցին Աստուծո՝ Հիսուս Անձի մեջ, գովեց նրան, որ հոգեպե'ս նաև նրան դպչեց:
Սուրբ Եփրեմ ասում է՝ նա, Օրենքի համար պիղծ համարված կինը, և սուրբ Մարիամ Մակտաղենացին, որ Հիսուսի ոտքերին դպավ, նրանց բժշկումով, մեր հիվանդ հավատն են բժշկում ու Իսրայելի բոլոր ողջ կանանց վեր են դասված:
Եփրեմը գովում է այն կանանց, որոնց կենդանի հավատը ճանաչեց Հիսուսի աստվածությունը, ու «համարձակվեցին» մոտենալու Նրան:
Ու գրում է.«Ոչինչ չի կարող պղծել Աստվածությանը: Հիսուսի Աստվածությունը, աստվածային կրակի նման, բժշկում է ու սրբացնում: Կրակը կարիք չունի սրբացման :» «Կրակը» կարիք չունի պաշտպանվելու պիղծ համարված կանանցից՝ ըստ հրեական օրենքի, երբ պղծությունը վերաբերում է մարմնական վիճակի մը:
Ինձ անհնարին է ամփոփել սուրբ Եփրեմի խորաթափանց հավատի պտուղները: Նա ինձ չդատապարտե'ց: Գովեց հավատը հանդեպ Հիսուսի Աստվածությանը, ուՆրա տված ազատությունը, որ օրենքի կատարելագործոությունն է:
Միայն ասեմ, որ նա ինձ շատ է օգնում:
Ինձ օգնեց նաև այս առումով. ասում է. «Նա երկյուղածությամբ ու դողալով հետևից մոտեցավ Նրան ու դպավ նրա զգեստի քղանցքից: Եթե այս կինը մոտեցավ երկյուղածությամբ ու դողդողալով նրա զգեստի քղանցքին, որքան առավել մենք պետք է լցվենք երկյուղածությամբ ու սառսուրով, երբ մոտենում ենք Իր մարմնին ու արյունին՝ մեր հավիտենական կյանքի հավաստիքին:» Դա ինձ օգնում է մտնելու Մեծ Պահքի մեջ: